Những năm gần đây, huyện Tam Đường đã chú trọng công tác bảo tồn văn hóa truyền thống của các dân tộc nhằm gìn giữ, phát huy những giá trị tốt đẹp của văn hóa các dân tộc trên địa bàn huyện. Trong đó, đồng bào dân tộc Mông huyện Tam Đường có nhiều nét văn hóa truyền thống độc đáo, đậm đà bản sắc, thể hiện trong trang phục, ngôn ngữ, âm nhạc dân gian, lễ hội, nghề truyền thống đang được huyện chú trọng bảo tồn.
Với mong muốn giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc quê hương, kết hợp với phát triển du lịch, năm 2021, CLB Khèn Mông bản Lao Tỷ Phùng, xã Nùng Nàng được thành lập với 14 thành viên, đến nay sau hơn 4 năm hoạt động, số thành viên tham gia CLB tăng lên 22 thành viên, họ ở các bản khác trong xã nhưng có cùng niềm đam mê khèn Mông. Từ khi được thành lập, CLB đã duy trì hoạt động thường xuyên việc luyện tập, đồng thời sưu tầm, học hỏi thêm các bài khèn, điệu múa khèn của các thế hệ trước để truyền dạy cho các thế hệ sau, góp phần duy trì và bảo tồn nét văn hóa đặc sắc của dân tộc. Ông Hảng A Sinh – P.Chủ tịch CLB Khèn Mông bản Lao Tỷ Phùng, xã Nùng Nàng, huyện Tam Đường, cho hay: “Khèn Mông có từ ngày xưa và được thế hệ cha, ông truyền đạt lại cho chúng tôi, bản thân tôi rất yêu thích khèn Mông và cũng mong truyền đạt lại cho các thế hệ trẻ, qua đó giữ vững được văn hóa dân tộc mình”.
Một buổi sinh hoạt của các thành viên CLB Khèn Môn bản Lao Tỷ Phùng.
Em Hảng A Cáng – Bản Lao Phùng, xã Nùng Nàng, năm nay 18 tuổi nhưng em đã tham gia CLB khèn Mông của bản được 2 năm nay. Em cho biết, bản thân em lớn lên theo tiếng khèn Mông nên từ nhỏ em đã có một niềm đam mê với tiếng khèn và những điệu múa của dân tộc mình. Với mong muốn khi lớn lên sẽ trở thành một người giỏi chơi khèn Mông. Em Cáng luôn tích cực tham gia các hoạt động luyện tập của CLB để được học hỏi thêm những kỹ năng thổi, múa khèn sao cho dẻo và đẹp nhất. Em Cáng, chia sẻ: “Em lớn lên với tiếng khèn và điệu múa của dân tộc mình do đó em rất yêu thích tiếng khèn, điệu múa của dân tộc mình. Khi xã thành lập CLB em đã đăng ký tham gia và tích cực vào các hoạt động của CLB”.
Thực hiện Nghị quyết số 04 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc gắn với phát triển du lịch giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030, Đảng bộ, chính quyền, Nhân dân các dân tộc huyện Tam Đường đã nỗ lực triển khai thực hiện đem lại nhiều kết quả tích cực. Công tác tuyên truyền quán triệt Nghị quyết, các chủ trương, chính sách về bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc gắn với phát triển du lịch được quan tâm với nhiều hình thức phong phú, đa dạng. Huyện tiếp tục có những chính sách hỗ trợ đồng bào dân tộc Mông phát triển các ngành, nghề thủ công truyền thống, thành lập và duy trì các câu lạc bộ khèn Mông tại các xã Nùng Nàng, Tả Lèng, Giang Ma…. Duy trì và phát triển các lễ hội truyền thống của đồng bào dân tộc Mông, qua đó góp phần bảo tồn quảng bá nét đẹp văn hóa của người Mông trên địa bàn. Ông Đỗ Trọng Thi. Trưởng Phòng Văn hóa Khoa học và Thông tin huyện Tam Đường, cho biết thêm: “Thực hiện Nghị quyết 04 của tỉnh và Nghị quyết 03-NQ/HU, ngày 10/9/2020 của Ban Chấp hành Đảng bộ huyện về phát triển du lịch gắn với bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc của huyện Tam Đường, thời gian qua Phòng đa tham mưu cho huyện thực hiện các hoạt động bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc Mông. Phối hợp với Phòng Giáo dục và Đào tạo thực hiện công tác bảo tồn trong nhà trường, thành lập CLB khèn Mông, định hướng cho nhân dân bảo tồn nghề truyền thống”.

Các lễ hội truyền thống như Lễ hội Gầu Tào Tả Lèng đã được địa phương chú trọng duy trì và bảo tồn.
Thực tế cho thấy, việc bảo tồn, khôi phục và phát huy giá trị đặc trưng văn hóa dân tộc Mông đã trở thành một trong những nhiệm vụ quan trọng của huyện Tam Đường, nhằm khôi phục, bảo tồn các giá trị văn hóa tốt đẹp có nguy cơ mai một, thất truyền. Không những vậy, một số nét văn hóa đặc trưng dân tộc Mông được bảo tồn, coi trọng đã tác động lớn đến hệ tư tưởng, góp phần nâng cao nhận thức của đồng bào Mông trong việc giữ gìn và bảo tồn bản sắc văn hóa; đồng thời là động lực thúc đẩy các phong trào thi đua yêu nước, góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị tại địa phương.
Cầm Thanh