Chị Vàng Thị Tùng - Chi hội trưởng Chi hội phụ nữ - thành viên tổ truyền thông cộng đồng bản Lùng Than - xã Tả Lèng đang tuyên truyền, vận động chị em phụ nữ trong bản xóa bỏ các hủ tục lạc hậu.
Với mục tiêu làm thay đổi nhận thức của đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng cao. Từ khi thành lập đến nay, tổ truyền thông cộng đồng bản Lùng Than - xã Tả Lèng đã tăng cường công tác tuyên truyền, vận động các hộ gia đình, nhất là chị em phụ nữ xóa bỏ phong tục tập quán lạc hậu, tảo hôn, hôn nhân cận huyết. Mặc dù mới thành lập nhưng dưới sự tích cực, kiên trì của các thành viên trong tổ đã góp phần không nhỏ trong việc thay đổi nhận thức và hành vi của người dân, đặc biệt là về các vấn đề như hủ tục lạc hậu, định kiến về giới và tảo hôn.
Chị Vàng Thị Tùng (người cầm sổ) chia sẻ kinh nghiệm làm ăn, phát triển kinh tế với các chị em phụ nữ trong bản.
Năm 17 tuổi, khi chưa đủ tuổi kết hôn theo quy định của Nhà nước nhưng chị Giàng Thị Xuân ở bản Lùng Than vẫn quyết định lấy chồng. Nhìn dáng người nhỏ nhắn nhưng khuôn mặt chị hằn lên những chai sạn. Mặc dù, mới được 20 tuổi nhưng chị đã có 2 mặt con, cuộc sống từ khi lấy chồng rất vất vả, đầu tắt mặt tối bởi suốt ngày chỉ làm ruộng, làm nương không được tiếp xúc nhiều với xã hội bên ngoài. Được sự tuyên truyền của Hội LHPN xã cũng như Chi hội phụ nữ bản chị sẽ không sinh thêm con nữa, để có thời gian chăm sóc và nuôi dạy con nên người, đặc biệt sẽ không để con tảo hôn giống mình nữa. Chị Xuân chia sẻ: Ngày xưa các cụ già thường hay có suy nghĩ con trai hay con gái 12 - 15 tuổi nếu chưa lấy vợ, lấy chồng thì sẽ không ai lấy và gia đình nào nếu chỉ sinh được toàn con gái dù có nhiều con vẫn phải cố gắng sinh được con trai để nối dõi. Giờ đây chúng em còn trẻ cũng đã được học hành dù chưa nhiều và thường xuyên được tuyên truyền nên cũng nhận biết được lấy chồng sớm rất khổ, sinh nhiều con lại càng khổ hơn nên chỉ sinh ít con thôi, không kể là con gái hay con trai để có thời gian phát triển kinh tế, cho con cái đi học hành đầy đủ hơn mình và có công việc làm ổn định, sau này không khổ như mình nữa.
Chị Vàng Thị Tùng đang tuyên truyền, vận động chị em phụ nữ sinh ít con để chăm sóc và nuôi dạy con cho tốt.
Một trường hợp khác là chị Vàng Thị Rủa, chị cũng lấy chồng sớm và cuộc sống rất vất vả. Sau khi được tuyên truyền, chị nhận ra những khó khăn mà con mình có thể phải đối mặt nếu lập gia đình sớm. Chị quyết định sẽ không để con mình lấy vợ, lấy chồng sớm nữa và mong muốn muốn tạp chung nuôi dạy, tạo điều kiện để con có thời gian học hành, có công việc ổn định trước khi lập gia đình. Chị Rủa nói: Bản thân tôi thì cũng chưa đủ tuổi đã lấy chồng nên cuộc sống vất vả quá. Khi được chị em phụ nữ xã và bản đến tuyên truyền mình thấy tảo hôn trước mắt có rất nhiều vất vả, không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của mình và con cái mình mà con cũng sẽ không được phát triển tốt. Mình cũng sẽ không đẻ nhiều con nữa, nếu đẻ nhiều con thì cuộc sống càng khó khăn hơn, con cái cũng sẽ không được học hành đầy đủ. Sau này mình sẽ không để con lấy vợ, lấy chồng sớm nữa.
Trường hợp của chị Giàng Thị Xuân và chị Vàng Thị Rủa là 2 trong những minh chứng sống động về tình trạng tảo hôn của đồng bào dân tộc ở vùng cao, mặc dù thường xuyên nhận được sự tuyên truyền của các cấp, các ngành từ huyện đến cơ sở nhưng chính từ cuộc sống khó khăn, thiếu kiến thức, thiếu hiểu biết, đặc biệt chính là tư tưởng lạc hậu đã dẫn tới nhiều gia đình trẻ con khi ăn chưa no, lo chưa tới đã phải lo toan cho cuộc sống gia đình dẫn đến nghèo đói vẫn hoàn nghèo đói. Để làm thay đổi nhận thức của đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng cao, nhờ vào sự nỗ lực trong công tác tuyên truyền của các thành viên trong tổ truyền thông, với phương châm: “Mưa dầm thấm lâu” nhiều chị em phụ nữ trong bản đã quyết định không đẻ nhiều con nữa và cũng không mong muốn để con mình vi phạm các quy định, pháp luật của Nhà nước về tảo hôn nhằm từng bước xây dựng cuộc sống mới ấm no hơn trước.
Chị Vàng Thị Tùng tuyên truyền, hướng dẫn phụ nữ chăm sóc con.
Trao đổi với chúng tôi chị Vàng Thị Tùng - Chi hội trưởng Chi hội phụ nữ bản và cũng là thành viên tổ truyền thông cộng đồng bản Lùng Than - xã Tả Lèng cho biết: Chúng tôi luôn cố gắng vận động chị em và nhân dân xóa bỏ các hủ tục lạc hậu, định kiến về giới và tảo hôn. Chúng tôi sử dụng nhiều hình thức tuyên truyền khác nhau, từ gặp gỡ trực tiếp, tổ chức các buổi họp mặt, đến phát tờ rơi, lồng ghép với họp bản, sinh hoạt chi hội, gặp đâu trò chuyện ở đó. Chính điều này đã giúp chị em phụ nữ trong bản nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi của người dân một cách rõ rệt. Do đó tình trạng tảo hôn cũng như định kiến về giới đã có nhiều thay đổi. Nhiều gia đình chị em phụ nữ sinh con một bề trai hoặc gái đều có ý định sẽ không sinh thêm con để có thời gian phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập, nuôi dạy con cái và không để con lấy vợ, lấy chồng sớm nữa.
Với những nỗ lực không ngừng nghỉ của tổ truyền thông cộng đồng, bản Lùng Than - xã Tả Lèng nhận thức của người dân nhất là chị em phụ nữ trong bản đang từng bước thay đổi tích cực, dần trở nên văn minh và tiến bộ hơn. Sự thay đổi này không chỉ mang lại lợi ích cho từng cá nhân mà còn góp phần xây dựng một cộng đồng phát triển bền vững.
Hoàng Cường