Thời gian gần đây, tình trạng thanh, thiếu niên giải quyết mâu thuẫn cá nhân bằng bạo lực trên địa bàn huyện Tam Đường có chiều hướng gia tăng cả về số vụ và tính chất nghiêm trọng. Chỉ vì xích mích nhỏ, một số thanh, thiếu niên sẵn sàng dùng bạo lực để giải quyết mâu thuẫn, gây mất trật tự trị an và để lại nhiều hệ lụy đáng tiếc.
Điển hình vào ngày 5/2/2022, trong khi đi chơi tại khu vực Động Tiên Sơn, Vàng A Ton sinh năm 2004 thường trú ở bản Huổi Ke - xã Sơn Bình đã bị Má A Sở và Hàng A Hồng đều cùng sinh năm 2006 ở bản Nậm Dê - xã Sơn Bình đánh. Sau đó Ton về bản rủ thêm 10 thanh niên nữa cầm hung khí xuống khu vực Động Tiên Sơn tìm nhóm thanh niên để đánh lại. Đến trước cửa Động Tiên Sơn nhóm thanh niên của Ton đã gặp nhóm thanh niên của Sở sau đó 2 bên đã xảy ra hỗn chiến, trong lúc đánh nhau Vàng A Chiếu là thanh niên cùng nhóm với Ton đã dùng kiếm chém đứt lìa bàn tay trái của Má A Sở với tỷ lệ thương tích là 50%.
Hay mới đây nhất vào khoảng 1h sáng ngày 8/9/2022, tại bản Trung tâm - Thị trấn Tam Đường, sau khi tụ tập uống rượu, nhóm gồm 6 thanh thiếu niên là Sần Quang Trường - sinh năm 2005, Trần Tuấn Phong, Vàng Văn Lương đều sinh năm 2004 trú tại bản Thèn Thầu - xã Bình Lư cùng với Lò Văn Hải, Lò Văn Xôm sinh năm 2006 và Lò Văn Quang - sinh năm 2007 cùng trú tại bản Nà Luồng - xã Nà Tăm dùng hung khí đánh Lò Văn Đích - sinh năm 1991,trú tại bản Nà Khan và Nguyễn Văn Linh - sinh năm 1994, trú tại bản Tân Bình, xã Bình Lư. Qua giám định, tỷ lệ thương tật của Đích là 19% và Linh là 4%. Không dừng lại ở đó, sau khi hành hung Đích và Linh, nhóm thanh niên này mang theo hung khí xuống Trung tâm GD nghề nghiệp - GDTX huyện gây gổ đánh 11 học sinh đang ngủ trong khu ký túc xá của trường khiến Phàn Văn Phúc Anh - sinh năm 2007 là học sinh của Trung tâm bị dao chém với tỷ lệ thương tật là 3%, còn lại 10 em học sinh khác bị thương nhẹ. Sau khi nhận được tin báo các lực lượng chức năng đã khẩn trương tiến hành điều tra và triệu tập 6 đối tượng về cơ quan CSĐT để làm việc, trước những chứng cứ không thể chối cãi 6 thanh niên đều đã thừa nhận hành vi của mình. Trong 6 trường hợp trên thì có trường hợp Lò Văn Quang sinh năm 2007 đang ở tuổi vị thành niên, hoàn cảnh gia đình phức tạp bố đang chấp hành án.
Tại cơ quan CSĐT, mặc dù đã thừa nhận hành vi phạm pháp nhưng các đối tượng vẫn tỏ thái độ ngang tàng, thách thức, chưa hiểu được hành động của mình là vi phạm pháp luật và sẽ bị khởi tố, xử lý theo quy định của pháp luật. 3/6 đối tượng tham gia đánh nhau gây thương tích tại cơ quan cảnh sát điều tra công an huyện Tam Đường.
Đối tượng Vàng Văn Lương nói: Bọn cháu rủ nhau lên ngã tư trung tâm huyện uống rượu, sau khi uống rượu xong chúng cháu rủ nhau đi ăn đêm, đến quán ăn đêm thì gặp Đích và Linh, trước đó nhóm của cháu đã có xích mích với Đích và Linh nên khi nhìn thấy 2 thanh niên trên chúng cháu đã đánh Đích và Linh, sau đó chúng cháu lại rủ nhau xuống dưới Trung tâm giáo dục Nghề nghiệp - GDTX huyện chơi và đánh mấy em ở trong trường. Do lúc đó cả nhóm đều có uống rượu nên giờ thấy hành vi của mình là sai.
Là một trong 6 thanh niên tham gia đánh nhau. Sần Quang Trường nói: Do uống rượu vào và có mâu thuẫn trước nên chúng cháu đã xảy ra việc đánh nhau, lúc đó chúng cháu không suy nghĩ đến hậu quả nên giờ biết là mình sai.
Theo thống kê của Công an huyện, từ đầu năm đến nay lực lượng Cảnh sát hình sự - kinh tế và ma túy công an huyện đã ghi nhận 8 vụ thanh, thiếu niên tụ tập sử dụng hung khí để giải quyết mâu thuẫn gây thương tích trên địa bàn các xã như: Bình Lư, Bản Bo, Thị trấn, Bản Giang với 33 đối tượng. Phần lớn, các đối tượng đều ở độ tuổi còn rất trẻ, chủ yếu ở lứa tuổi từ 15 đến 21, song đã bị tiêm nhiễm những thói hư tật xấu dẫn đến hư hỏng và có những hành vi phạm tội. Thiếu tá Vàng Văn Thung - Phó đội trưởng đội Cảnh sát Hình sự - kinh tế và Ma túy Công an huyện Tam Đường cho biết: Qua ghi nhận của chúng tôi trên địa bàn huyện số vụ đánh nhau gây thương tích gia tăng, chủ yếu ở nhóm đối tượng thanh, thiếu niên, cá biệt có một số trường hợp là học sinh cũng tham gia đánh nhau. Nguyên nhân chủ yếu là do sử dụng rượu bia nên không làm chủ được bản thân, đặc biệt là hiểu biết về pháp luật còn hạn chế nên đã xảy ra đánh nhau. Từ những sự việc trên, chúng tôi cũng đề nghị nhà trường, gia đình và chính quyền địa phương, các ban ngành, đoàn thể cần tăng cường công tác tuyên truyền, quản lý giáo dục các em, đặc biệt là tuyên truyền về tác hại của rượu bia, các văn bản luật liên quan đến việc phòng chống các loại tội phạm để giảm tình trạng bạo lực trong lứa tuổi thanh, thiếu niên.
Những vụ việc trên cho thấy đây là lứa tuổi dễ bị kích động, háo thắng thiếu khả năng kiềm chế. Hơn nữa do điều kiện sống, môi trường giáo dục hạn chế dẫn tới định hướng hành vi kém, đặc biệt khi sử dụng rượu, bia sẵn sàng dùng bạo lực để giải quyết mâu thuẫn cá nhân. Đây là lời cảnh báo đối với các bậc làm cha, làm mẹ trong việc quan tâm, giáo dục con em mình. Hoàng Cường