Đang cùng gia đình thu hoạch dong riềng nhưng anh Hạng A Sàng ở bản Huổi Ke, không phấn khởi như vụ dong năm trước, bởi theo anh Sang, năm nay do giá vật tư, phân bón tăng cao gia đình không có điều kiện chăm sóc, bên cạnh đó, do mưa nhiều khiến củ dong nhỏ hơn năm ngoái rất nhiều, nếu như trên mảnh đất hơn 4.000 m2 của gia đình anh năm trước trồng dong thu hoạch được 32 tấn củ, tương đương với hơn 2 tấn bột cho thu nhập 50 triệu đồng. Tuy nhiên, năm nay củ dong ít và nhỏ hơn năm trước nên sản lượng cũng giảm đáng kể. Anh Sàng nói: Gia đình tôi có hơn 4.000 m2 đất ruộng, những năm trước do thu nhập từ cây dong cao hơn so vưới trồng ngô, trồng lúa nên gia đình tôi trồng hết diện tích. Tuy nhiên năm nay khi thu hoạch thấy nhiều diện tích củ bị thối, bé hơn so với mọi năm, năng suất sản lượng giảm khá nhiều.
Cũng đang thu hoạch dong ngay thửa ruộng bên cạnh, anh Hạng A Dinh cho biết: gia đình anh có trên 3.000 m2 ruộng, năm trước gia đình anh trồng dong, tuy nhiên năm nay chỉ trồng khoảng 2.000m2, diện tích đất còn lại anh trồng ngô. Nhưng nay, đến vụ thu hoạch anh thấy củ dong nhỏ hơn năm trước rất nhiều, năm ngoái tuy giá dong rẻ nhưng cũng đem lại thu nhập cho gia đình anh hơn 40 triệu đồng. Chia sẻ với chúng tôi anh Hạng A Dinh nói: Năm nay do mưa nhiều nên giờ gia đình tôi thu hoạch thấy củ dong bé hơn so với mọi năm, củ bé như này thì tỷ lệ bột cũng không biết thế nào, nói chung năm nay năng suất dong chắc chắn kém hơn năm trước nhiều.Chất lượng và năng suất củ dong năm nay giảm nhiều sơ với những năm trước.
Cây dong riềng vào trồng tại xã Sơn Bình đã được vài năm, nhưng chưa năm nào người dân bị mất mùa dong như năm nay. Theo thống kê, hiện toàn xã Sơn Bình có 40 ha diện tích cây dong riềng, năng xuất bình quân hàng năm đạt từ 60 tấn/ha trở lên, sản lượng đạt hơn 2.400 tấn, theo thống kê sơ bộ của UBND xã, do ảnh hưởng của thời tiết, giá vật tư, phân bón tăng, một số hộ dân trồng dong trên diện tích đất cũ, chưa luân chuyển trồng sang đất mới nên cây dong cũng bị sâu bệnh và ảnh hưởng tới năng suất, vụ dong này năng suất chỉ đạt khoảng 55 tấn/ha, sản lượng đạt 2.200 tấn, sụt giảm khoảng hơn 200 tấn so với những năm trước.
Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này ông Hoàng Đình Quân - PCT UBND xã cho biết: Cây dong riềng được xã đưa vào trồng từ nhiều năm nay, tuy nhiên năm nay năng suất sụt giảm so với năm trước là do nhiều diện tích dong được trồng trên cùng một diện tích đất đã qua nhiều vụ dẫn tới cây dong bị sâu bệnh, thứ nữa là thời tiết năm nay mưa khá nhiều ảnh hưởng đến độ tơi xốp của đất đã hạn chế đáng kể đến sự sinh trưởng và phát triển của cây dong. Trước tình hình đó, UBND xã đã khuyến cáo người dân nên luân chuyển diện tích đất trồng dong riềng, không nên trồng dong trên cùng một diện tích đất quá 2 vụ để tránh ảnh hưởng đến năng suất của cây dong.
Dong là cây trồng dễ tính, có thể sinh trưởng trên bất cứ loại đất nào, tuy nhiên với đặc tính của cây dong chỉ sinh trưởng tốt ở trên cùng một mảnh đất không quá 2 năm, nếu quá thời gian trên cây dong dễ bị sâu bệnh, năng suất sụt giảm dẫn tới thu nhập cũng bị giảm theo. Do đó, khi trồng loại cây ngày, người dân cần nắm rõ đặc tính của cây để tránh bị thiệt hại không đáng có. Hoàng Cường